VỀ NHÀ ĂN TẾT ĐI CON - Tạp bút của An Viên

Tác giả An Viên, tên thật là Nguyễn Đình Thu, sinh năm 1985, Tiến sĩ Văn học, hiện đang giảng dạy tại Đại học Quy Nhơn

Những ngày cận tết, bạn bè cùng phòng trọ của con đều lo dọn dẹp đồ đạc, sắm sửa quà cáp để về quê sum họp cùng gia đình. Lòng con cũng xuyến xao cảm giác nhớ nhà, nhớ quê da diết. Nhưng nếu về quê mà trong tay chỉ có đủ số tiền đi xe, chẳng có lấy một món quà tết dành cho người thân thì sao nỡ. Con định tết này sẽ là năm thứ hai con ăn tết xa nhà. Và thế là ngay lập tức con đã hồi tưởng về cái tết nhà mình qua “hương vị” của những tết trước, những cái tết đã ăn sâu vào tiềm thức con mà mới nghĩ tới thôi cũng đủ làm con cay xè nơi khóe mắt.

Hương vị tết quê mình con vẫn nhớ tựa những bài học vỡ lòng. Vẹn nguyên và tinh khiết. Con nhớ chậu mai ngoài vườn được ba nhặt lá, thúc phân đúng vụ,  bắt đầu chúm chím những chiếc nụ mũm mĩm, xinh xắn, chỉ chờ thời khắc giao mùa là nô nức nở. Giọng ba điềm đạm cùng cái gật đầu vừa ý “Tết nay nhà mình sẽ rất đủ đầy!”. Mẹ sẽ chọn những bông cúc vàng tươi nhất, đẹp nhất ở luống cúc trước nhà đem cắm vào mấy chiếc bình đặt trên bàn thờ ông bà tổ tiên với mong ước về một năm mới đầy niềm vui, hân hoan trọn vẹn. Còn chị em con khi đó sẽ lăng xăng ra vào dọn dẹp cửa nhà, xắng xít mong chờ được mẹ cho đi chợ tết, được tận hưởng không khí của chợ quê ấm áp nghĩa tình.

Con nhớ những thức quà tết ý nghĩa dường như chị em con chỉ dám trông ngóng mỗi độ tết về. Đó là bộ quần áo mới, đôi dép mới; là cân thịt, con cá chép... mẹ mua ngoài chợ. Trong suy nghĩ của mẹ: mỗi năm có một lần tết, dù khó khăn thế nào cũng phải sắm sanh cho con được đủ đầy. Để rồi với nụ cười tươi rói, hạnh phúc chưa từng có, chị em con hết chạy ra lại chạy vào xúng xính bên bộ đồ tết khiến ba mẹ cũng rưng rưng bật cười.

Con nhớ hương vị tết trong màu xanh của lá dong, màu trắng tinh, tròn mẩy của gạo nếp, vị béo ngậy của thịt mỡ, dưa hành, vẻ vuông vắn của chiếc bánh chưng xanh ba gói. Con nhớ khi bếp lửa rực than hồng, mùi hăng hắc cay cay tỏa lan từ khói bếp khiến chị em con có cảm giác ấm áp mơn man khắp da thịt. Nhớ hơn là được ba gói dành riêng cho mỗi đứa một chiếc bánh nhỏ ăn trước tết, thế rồi quyết thức thâu đêm để chờ món quà quý đến độ ngủ gục trong lòng ba từ lúc nào. Con nhớ vị mằn mặn, chua chua, ngọt ngọt của hũ dưa món mẹ kì công chuẩn bị cho ba ngày tết, món ăn dân dã, giản dị thế thôi mà “đưa cơm” nhất trong những ngày tết của cả nhà.

Nhớ chiều cuối năm, chị em con lẽo đẽo theo ba đi tảo mộ, thắp nhang mời ông bà về ăn tết. Trong dòng người nườm nượp ấy, trông ai nấy đều thành kính dâng hương, mùi khói trầm bảng lảng vấn vít, con bỗng nhận ra cuộc đời này đáng yêu và ý nghĩa biết nhường nào. Cũng chiều 30 tết, phong tục của cả nhà mẹ vẫn giữa suốt từ khi chị em con được sinh ra, ấy là được tắm gội bằng một thứ nước lá đặc biệt. Mẹ bảo: tắm nước từ cây mùi (ngò) già sẽ đẩy lùi và rửa sạch được những điều không tốt của năm cũ trên thân thể để đón chào năm mới với những điều tốt lành. Với con, thứ nước màu xanh cùng với hương thơm ngát ấy khiến con cảm thấy dễ chịu, nhẹ nhàng đến vô cùng.

Nhớ hơn hết là được nhìn thấy nét cười rạng rỡ trên gương mặt mẹ, dẫu đằng sau nụ cười rạng rỡ ấy, con biết là tất cả những gồng gánh toan lo để chị em con có được một cái tết trọn vẹn. Rồi như đã thành thông lệ, năm nào con cũng cố thức để đón giao thừa cùng cả nhà. Ấy là khi con được cùng ba mẹ đứng trước bàn thờ gia tiên khấn cầu cho một năm mới an khang thịnh vượng. Rồi con được cùng ba xuất hành lấy may, được lên chùa hái lộc cùng mẹ, đặc biệt là được nhận từ ba mẹ phong bao lì xì cùng những lời chúc tốt đẹp. Với chị em con chỉ cần thế thôi cũng đủ thấy mình may mắn hơn biết bao người.

Trong trí nghĩ của con, cảm giác nhớ nhà, nhớ ba mẹ, nhớ em đến chênh chao khó tả. Mùa xuân đang chạm khẽ đất trời và chạm khẽ lòng con. Con thèm lắm vòng ôm yêu thương của gia đình, thèm lắm không khí tết quê mình. Giọt nước mắt con khẽ chực trào gieo mình xuống trang giấy trắng thơm mùi mực tím. Đưa mắt nhìn quanh căn phòng trọ quạnh quẽ, lạnh tanh, con bỗng thấy lòng mình chưa bao giờ buồn hơn thế.

Lá thư viết xong, con chuẩn bị đi gửi thì cô chủ phòng trọ báo có người nhà gọi đến. Từ đầu dây bên kia, giọng ba nghèn nghẹn: Về nhà ăn tết đi con! Ba chỉ cần gia đình mình ở bên nhau thôi, thế là đủ rồi! Nghe lời ba nói, con bỗng khóc như một đứa trẻ. Cất vội lá thư vào ba lô, con chạy thật nhanh ra bến để kịp chuyến xe ngày cuối năm.

A.V